Oxytocine, het geluks- / knuffel of wel groei hormoon.
Oxytocine speelt een belangrijke rol gedurende ons hele leven, zowel bij mannen als vrouwen. Het heeft een angstverminderend effect en draagt bij aan vriendelijkheid en zorgzaamheid.
Oxytocine is het meest bekend als ‘’moeder-kind hormoon. De stof veroorzaakt weeën bij de geboorte en zorgt ervoor dat de melkproductie op gang komt.
Oxytocine speelt echter ook een belangrijke rol bij het omgaan met stress. Tijdens stress kan een overproductie of chronische afgifte van cortisol leiden tot gezondheidsproblemen. Oxytocine kan dit tegengaan en zorgen voor rust, herstel en verbondenheid.
De informatie die hier beschreven staat is grotendeels afkomstig uit het boek ”de oxytocine factor” door Kerstin Uvnas Moberg.
Mocht je meer willen weten over de werking van oxytocine kan ik je dit boek van harte aanbevelen.
Ontdekking stof Oxytocine
In 1906 ontdekte onderzoeker Sir Henry Dale een stof in de hypofyse (een hormoonklier in de hersenen) die de tijdens de bevalling de geboorte kan versnellen.
Hij noemde deze stof oxytocine, naar het Grieks voor ”snel” en ”bevalling”.
Hierna ontdekte hij dat oxytocine ook bevorderlijk is voor het toeschieten van moedermelk.
Later werd er via experimenten aangetoond dat oxytocine de interactie tussen moeder en pasgeborene versterkt en een betere band stimuleert.
Inmiddels lijkt oxytocine een veel grotere rol te spelen dan vroeger gedacht werd omdat het in veel situaties effecten teweeg brengt die we associëren met rust en verbondenheid.
Al miljoenen jaren onderdeel van de dierlijke ontwikkelingsketen
Oxytocine is bij alle soorten zoogdieren aangetroffen en maakt alle miljoenen jaren deel uit van de dierlijke ontwikkelingsketen.
Dit geeft aan dat deze (en zeer vergelijkbare ) stoffen van fundamenteel belang zijn en belangrijke functies hebben in zowel mens als dier.
Mannen en vrouwen produceren oxytocine
Van oudsher werd oxytocine gezien als een vrouwenhormoon omdat het werd ontdekt tijdens onderzoek naar geboorte en voeding.
Echter, mannen en vrouwen produceren oxytocine in verschillende situaties en onderzoek toont aan dat de effecten bij beide geslachten dezelfde uitwerking hebben.
De effecten van oxytocine bestempelen we vooral als vrouwelijk: ontvankelijkheid, openstaan voor relaties, geven van voeding en liefde.
Tegenwoordig worden deze eigenschappen minder alleen aan het vrouwelijke geslacht gekoppeld omdat veel mannen deze eigenschappen ook ontwikkelen en erkennen.
Hormoon en neurotransmitter
Oxytocine is zowel een hormoon als een neurotransmitter.
Als hormoon circuleert het door de bloedbaan en beïnvloed hierdoor verschillende lichaamsfuncties.
Als neurotransmitter, ofwel boodschapper, in de hersenen is het actief in een groot zenuwnetwerk dat verbonden is met veel verschillende delen van het lichaam.
Het systeem in de hersenen en het zenuwstelsel dat verantwoordelijk is voor de vecht en vlucht reactie genereert soms een totaal tegenovergestelde reactie wanneer het lichaam oxytocine activeert.
Een balans zoeken, noodzakelijk
Op dit moment is er toenemende stress in de moderne westerse cultuur.
Hoe gaan wij om met stress (vecht- en vluchtreactie) en wat voor consequenties brengt dat in ons systeem teweeg?
Hoe meer stress in ons leven, hoe groter de behoefte aan rust en verbondenheid.
Maar, hoe minder tijd er is voor rust, ontspanning en intimiteit hoe minder vaak ons eigen biologische systeem van rust en verbondenheid wordt geactiveerd.
Ons systeem blijft dan in ‘’de overleefstand” staan, waardoor het stresshormoon cortisol permanent wordt vrijgegeven en we stress blíjven ervaren.
Als we onze behoefte aan rust en verbondenheid niet erkennen kan dit allerlei persoonlijke reacties veroorzaken. Veel ziekten worden, in elk geval gedeeltelijk, veroorzaakt door stress; als de stress dus toeneemt terwijl herstel en ontspanning daarbij achterblijven loopt onze gezondheid gevaar.
Verschillende routes naar ontspanning en welzijn
Er zijn, schijnbaar verschillende, fysieke en mentale routes op weg naar ontspanning en welzijn. De overeenkomst in deze routes is dat ze allemaal hetzelfde inwendige systeem in ons lichaam activeren met een uitzonderlijk biochemische stof: Oxytocine.
Rust en verbondenheid zijn nét zo belangrijk voor de overleving als vechten en vluchten.
Dit systeem van rust en verbondenheid is even belangrijk voor de overleving als het systeem van verdediging en inspanning én net zo complex.
Het systeem van rust en verbondenheid is vooral actief als het lichaam ontspannen is en gericht op herstel en groei. Het zet voeding om in energie die wordt opgeslagen tot ze nodig is. Lichaam en geest ontspannen zich. In deze staat kunnen we een beter beroep doen op onze innerlijke bronnen en creativiteit. Als we in rust zijn kunnen we beter dingen onthouden en problemen oplossen.
Rust en verbondenheid om ziekte te voorkomen én om te kunnen genieten van het leven.
Dit systeem houdt ons nieuwsgierig, optimistisch en creatief.
Onderzoek heeft aangetoond dat een rustige omgeving en liefdevolle relaties het leervermogen stimuleren én verbeteren.
AANRAKING is één van de krachtigste manieren om het systeem van rust en verbondenheid te activeren.
Én van onschatbare waarde voor onze mentale en fysieke gezondheid.
In een reeks onderzoeken werd aangetoond dat bij een prettige, warme en ritmische aanraking mannen en vrouwen evenveel oxytocine aanmaken.
Aanraking en fysiek contact zetten een versterkende cyclus in gang waarbij steeds meer oxytocine wordt geproduceerd en uitgescheiden. We worden nieuwsgieriger en tonen meer interesse in mensen met wie we in contact komen en dit resulteert weer in de afgifte van nog meer oxytocine …
Een kritische vraag; “Hoe kan 1 stofje, oxytocine, zó belangrijk zijn?
Want, speciale laboratorium muizen, die het gen voor oxytocine productie niet hebben, kunnen toch ook prima overleven?!? Recent onderzoek toont echter aan dat deze dieren veel meer moeite hebben met een onbekende omgeving. Ze raken basisvaardigheden kwijt en kunnen geen nieuwe dingen meer aanleren. Ook vertonen ze abnormale redacties op stress.